देसी अभियांत्रिकी

१) माझ्या सीपीयू मध्ये जर चुकून सीडी ठेवायची विसरले आणि सीडी प्लेयरचा खाचा (स्लॉट) रिकामा राहिला तर तो इजेक्ट बटन दाबला तरी बाहेर येत नाही. तो सहज बाहेर यावा ह्यासाठी माझ्या हार्डवेयर अभियंत्याने अगदी सोपी युक्ती सांगितली आहे. प्रत्येक सीडी ड्राईव्हवर इजेक्ट बटनाशेजारी एक उघडझाप करणारा छोटा दिवा असतो. त्या दिव्याच्यावर एक बारीक भोक असते. त्या बारीक भोकात सहज जाईल अशी पण टाचणीपेक्षा जरा जाड तार घालायची आणि तिच्या टोकाला किंचित दाब द्यायचा आणि त्याच वेळी इजेक्ट बटन दाबत राहायचे. ती तार हळू हळू आत जाते आणि सीडी खाचा बाहेर येतो.

२)आमच्या इथे एक दुग्धशाळा आहे. तिथे विशाल औद्योगिक शीतयंत्रे आहेत. त्या शीतयंत्रात पाणी भरतात आणि त्या पाण्यात मोठे दुधाचे कॅन ठेवतात. सतत हे वजनी कॅन ठेवत राहिल्याने त्या शीतयंत्राच्या पत्र्याला तळाला बारीक छिद्रे पडतात आणि त्यातून पाणी झिरपते. त्यावर तिथल्या गवळ्यांनी एक सोपा उपाय काढला आहे आणि तो म्हणजे जास्ती चिकटपणा असलेल्या मातीची वस्त्रगाळ पूड करायची आणि ती वस्त्रगाळ पूड हलक्या हाताने त्या पाण्यात सोडायची. मग ती वस्त्रगाळ पूड सावकाश तळाला जाते आणि त्या छिद्रांमध्ये जाऊन घट्ट बसते आणि ती छिद्रे कायमची बुजतात.

असे हे देसी अभियांत्रिकी (Engineering), केवळ आपल्या पैशाचीच बचत करते असे नाही तर वस्तुंच्या पुनर्वापरामुळे आणि टिकाऊपणामुळे पर्यावरणाचे पण संरक्षण करते. कारण एकदा वापरा आणि फेकून द्या (Use & Throw) ह्या विकृतीमुळे पर्यावरण ढासळत चालले आहे.

Original post : देसी अभियांत्रिकी